Bekir Sami ne olursa olsun barış yapmak istiyordu

B e k i r S a m i B e y, her ne pahasına olursa olsun barış yapma taraflısıydı. Bu görüşünü 24 Aralık 1921 günlü raporunda şöyle açıklıyordu: a... Savaşın sürüp gitmesinin, bu memleketi ve bu milletin varlığını tehlikeye koyacak kadar yıkıp yok edeceğini ve katlanılan bütün fedakârlıkların boşa gitmiş olacağını kesinlikle düşünmekteyim. Savaşın devam ettirilmesinin dış ve iç düşmanlarımızın ekmeğine yağ süreceğine, korktuğumuz belâ ve felâketleri memleketin başına kendiliğinden çekeceğine bütün varlığımla inanıyorum.Zâtı devletlerinin üzerine düşen görev, dünyada hemen hiçbir siyaset adamının omuzlarına yûklenmeyen en ağır bir yüktür. Tarihte, beş altı asırda değil, belki on on beş asırda bir kimseye ancak kısmet olabilen bir görevi üstlenmiş bulunuyorsunuz. Her türlü aşırılıktan sakınarak,bugünün yararları uğruna geleceğin gerçek yararlarını feda etmeyerek, Türklük ile beraber bütün Islâm dünyasının geleceğini güven altına almak için, pek yakın bir zamanda fazlasıyla gerçekleştirilebilecek millî ve İslâmî gayeyi kurtarmak ve güçlendirmek için, hattâ geçiciolarak fedakârlığa bile katlanmak sayesinde, zâtı devletlerinin dünya tarihinde ölümsüz bir ad kazanması ve Müslümanlık binasına yeni bir şekil veren şahsiyet olması mümkündür. Aksi halde, Türk milletinin ve bütün Müslümanlık dünyasının esaret ve aşağılığa mahkûm olacağıbendenizce şüphesizdir. Adınızı kıyamet gününe kadar bütün Müslüman nesiller içinkâinatın öğüncü olan Yüce Peygamber Efendimiz'den sonra en kutsal bir ad ve yadigâr olmak üzere arkanızda bırakmak şerefini ve fırsatını kaybetmemenizi, vatanseverlik ve Müslümanlık gereği olarak arz etmeyi bir kutsal görev sayarım, Efendim, Hazretleri. B e k i r S a m i B e y, bütün bu düşüncelerle,özet olarak, esaretten ve aşağılıktan kurtulmak için, kendisinin Londra'da yaptığı sözleşmeler çerçevesinde Millî Mücadele'ye son vermeyi teklifediyordu. Efendiler, B e k i r S a m i B e y'in bu düşünceleri bende olumlu bir etki yaratmamıştı. İleri sürdüğü düşünceler ve bunların dayandığı mantık, kendisi ile görüşme ve tartışmanın bile gereksiz ve zararsız olduğu kanaatini uyandırmıştı.