CUMHURIYET AHLAK ÜSTÜNLÜĞÜNE DAYANAN BİR ÜLKÜDÜR, CUMHURİYET ERDEMDİR

General Harbord Heyeti ve Generale Verdiğim Yanıt

Beyler, hatırlarınızda olsa gerektir ki ülkemizde ve Kafkasya'da incelemeler yapmak üzere Amerikan Hükümeti General Harbört'ün (Harbord'un) başkanlığında bir heyet göndermişti. Bu heyet Sivas'a geldi. 22 Eylül 1919 günü General Harbört'le (Harbord'la) uzun uzadıya görüştük. General'e, Ulusal Mücadele'nin amaç ve hedefi, ulusal örgüt ve birliğin ortaya çıkış nedeni, Müslüman olmayan azınlıklara karşı gösterilen duygular, yabancıların ülkemizdeki yıkıcı propaganda ve eylemleri üzerinde ayrıntılı ve belgelere dayanan açıklamalarda bulundum. General'in bazı tuhaf sorularıyla da karşılaştım. Sözgelimi : "Ulus, tasarlanıp yapılabilecek her türlü girişim ve fedakarlığa başvurduktan sonra da başarı sağlanamazsa ne yapacaksın?" gibi. Yanlış anımsamıyorsam verdiğim yanıtta demiştim ki : "Bir ulus varlığını ve bağımsızlığını kurtarabilmek için düşünülebilen her türlü girişim ve fedakarlığı yaptıktan sonra başarıya ulaşır. Ya başaramazsa demek, o ulusun ölmüş olduğu hükmüne varmak demektir. Öyleyse ulus yaşadıkça ve fedakarca girişimlerini sürdürdükçe başarısızlık da söz konusu olamaz."
General'in bu sorusunun altında yatan asıl amacın ne olabileceğini araştırmak istemedim. Ancak verdiğim yanıtın kendisince takdirle karşılandığını bugün yeri gelmişken belirtmek isterim.